Raport 2009
Pozytywne, długoletnie trendy ograniczenia przestępczości w Polsce zostały w 2009 r. utrzymane. Prawie we wszystkich kategoriach przestępstw tzw. szczególnie uciążliwych społecznie odnotowano spadki. Ogólny wzrost liczby przestępstw o 2,7% wiąże się ze wzrostem ujawnianych przez Policję przestępstw narkotykowych i gospodarczych. To także efekt wzrostu skuteczności ścigania sprawców przestępstw, a ta w ubiegłym roku również była wyższa. Wykrywalność na przestrzeni ostatnich 10 lat wzrosła o prawie 20%.
Priorytetem działania Policji na 2009 rok było utrzymanie stanu bezpieczeństwa w Polsce na poziomie porównywalnym do 2008 roku. Najnowsze dane pokazują, że pozytywny trend w zakresie walki z przestępczością został utrzymany. Analizując ostatnie 10 lat wyraźnie widać, że po okresie wzrostu liczby przestępstw w latach 2000-2004 (wtedy w Polsce odnotowano prawie 1 mln 300 tysięcy przestępstw), kolejne lata to ich spadek. W ubiegłym roku wszczęto ogółem 994.959 postępowań w sprawach o przestępstwa. W stosunku do roku poprzedniego jest to nieznaczny wzrost (o 2,7%), jednak po szczegółowej analizie okazuje się, że duży wpływ na to ma większa liczba ujawnionych przez Policję przestępstw narkotykowych i gospodarczych. W kategoriach przestępstw uznawanych za uciążliwe społecznie, takich jak: zabójstwa, bójki, pobicia, kradzieże, kradzieże samochodów, rozboje, wymuszenia - nastąpiły spadki. Wzrost odnotowano jedynie w kategorii kradzieży z włamaniem.
Pozytywny trend w walce z przestępczością to także kolejny rok wzrostu skuteczności ścigania sprawców przestępstw. W stosunku do ogólnej liczby przestępstw, jest ona na poziomie ponad 67%. Jeszcze rok wcześniej była niższa o 1,2%, zaś 10 lat temu, w 2000 roku wynosiła zaledwie 47,8%. Zatem ostatnia dekada do wzrost tzw. wykrywalności o prawie 20%.
Szczegóły dotyczące poszczególnych przestępstw wyglądają następująco:
zabójstwo
W 2009 roku polska Policja wszczęła 729 postępowań związanych z popełnieniem, bądź usiłowaniem zabójstwa. W porównaniu do 2008 roku jest to 2,5% spadek (19 spraw mniej). W stosunku do najtragiczniejszego pod tym względem 2001 roku, kiedy to odnotowano 1 169 takich przestępstw, jest to spadek o 440 takich przestępstw. Wykrywalność w tej kategorii utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie - ponad 92%.
bójka lub pobicie
W ciągu całego roku wszczęto 12 559 postępowań o to przestępstwo, czyli o 9% mniej, aniżeli rok wcześniej. W liczbach bezwzględnych spadek ten wynosi 1 237 czynów. Skuteczność ścigania sprawców bójek i pobić wyniosła 79,6% i jest najwyższa od 2000 roku.
przestępstwa rozbójnicze
W 2009 roku odnotowano 17 974 takie przestępstwa, czyli o 485 mniej aniżeli rok wcześniej (spadek o 2,6%). Spadek ten jest jeszcze większy, jeżeli porównamy liczby na przestrzeni kilku lat. W roku 2000 bądź 2003 takich przestępstw było ponad 45 tysięcy. Od 2003 roku także systematycznie rośnie skuteczność ścigania w tej kategorii. Wtedy wynosiła 48%, zaś w 2009 roku jest to 66,3%. Również jest to poziom najwyższy na przestrzeni ostatnich 10 lat.
zgwałcenia
Takich przestępstw odnotowano 1 816, czyli o 225 mniej (spadek o 11%) aniżeli w roku 2008. Wartość ta jest również najniższa na przestrzeni ostatnich 10 lat. Wskaźnik wykrycia wynosi 82,6% i jest o 1,5% wyższy aniżeli rok wcześniej.
kradzież cudzej rzeczy
Ogółem w 2009 roku odnotowano 207.087 tzw. kradzieży zwykłych, czyli o 1.850 mniej aniżeli rok wcześniej (spadek o 0,9%). Zatem utrzymana została tendencja spadkowa. Dla porównania w latach 2000-2005 rocznie odnotowywano ponad 300 tysięcy takich przestępstw, najwięcej w 2004 roku – bo prawie 335 tysięcy. Skuteczność ścigania wynosi tu 26,6% i jest nieznacznie wyższa (o 0,6% ) aniżeli rok wcześniej.
kradzież samochodu
– w tej kategorii przestępstw na przestrzeni ostatnich 10 lat nastąpił bardzo wysoki spadek, bo o 76%. W 2000 roku w całym kraju ukradziono ponad 70 tysięcy aut. Z roku na rok ta liczba była coraz niższa i w 2009 wynosiła 16 915 skradzionych pojazdów. W stosunku do 2008 roku to mniej o 326 takich przypadków. Wykrywalność kradzieży samochodów kształtuje się na poziomie 23,2% i jest o 2,2% wyższa aniżeli w 2008 roku. Dla porównania w 2000 roku było to 8,9%.
kradzież z włamaniem
– w tej kategorii przestępstw na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat także odnotowano duży spadek. W 2000 roku wszczęto ponad 329 tysięcy postępowań, zaś w roku 2009 – 118 945. W stosunku do roku 2008 jest to wzrost o 9,1%. Skuteczność ścigania systematycznie rośnie od 2003 roku i obecnie kształtuje się na poziomie 28,6%.
przestępczość narkotykowa
W 2009 roku podjęto także systemowe działania w zakresie walki z przestępczością narkotykową. Skuteczne działania CBŚ, połączone z pracą nowo utworzonych w komendach w całym kraju komórek do walki z narkotykami przynosi oczekiwane rezultaty. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wszczęto 20 260 postępowań w sprawach narkotykowych, czyli o 4,8% więcej aniżeli w analogicznym okresie roku ubiegłego. Liczba ujawnianych tego typu czynów rośnie od 2000 roku, kiedy to w Polsce wszczęto niecałe 6 tys. takich postępowań. Skuteczność ścigania wynosi 97,1% i jest nieznacznie wyższa (o 0,8%) aniżeli rok wcześniej.
przestępczość gospodarcza
Efekt aktywności pracy Policji to także większa liczba ujawnianych przestępstw gospodarczych. Tych Policja odnotowała 72 735, czyli o 5,1% więcej aniżeli w 2008 roku. Wskaźnik wykrycia wynosi 94,8 % i jest o 0,8% wyższy aniżeli przed rokiem.
ruch drogowy
Rok 2009 to także rok spadku przestępstw drogowych, co wiąże się z poprawą stanu bezpieczeństwa na naszych drogach. Mniej było wypadków, mniej osób zabitych i rannych, więcej natomiast nietrzeźwych kierowców. Ogółem w Polsce w związku z przestępstwami drogowymi Policja wszczęła 177 987 postępowań (o 3 210 mniej aniżeli w 2008 roku), przy czym 147 865 to przestępstwa związane z jazdą pod wpływem alkoholu.